NİSAN AYI SEBZESİ PATLICAN VE MEYVESİ ERİK

Patlıcan nedir?

Patlıcan mutfaklarda aygın olarak kullanılan bir sebze türüdür. Özellikle doyurucu özelliğinden dolayı vejetaryenler tarafından tercih edilir. Kendine has tadı yanında patlıcanın sağlı açısından birçok faydası vardır.

Patlıcanı sağlık açısından faydalı kılan şey şüphesiz içerdiği mineraller ve vitaminlerdir. Patlıcan tam bir A vitamini deposudur. Aynı zamanda C, E ve K vitaminleri içermektedir. Ayrıca, potasyum, magnezyum, sodyum açısından çok zengindir.

Patlıcan'ın Faydaları:

Patlıcan Diyabeti Sağlıklı Seviyede Tutar: Patlıcan lif ve düşük çözünürlü karbonhidratlar açısından çok zengin bir besin kaynağıdır. Böylece kan şeker seviyelerinin kontrolü için oldukça yararlıdır ve aynı zamanda glikoz emilimini kontrol edebilir. Bu özelliğinden dolayı tip 2 diyabet hastası insanlar için iyi bir seçenek olabilir.

Patlıcan Kalp Sağlığını Korur: Patlıcan kolesterol düzeyini büyük ölçüde dengeleyebilir. Bununla birlikte kan basıncı seviyesini de sağlıklı bir seviyede tutabilir. Bunu bol miktarda içerdiği potasyum sayesinde başarır. Bu özelliği ayrıca patlıcana kalp sağlığını koruma noktasında yardımcı olur.

Patlıcan Beyin Sağlığını Korur: Patlıcan beyinde meydana gelen hasarlı hücrelerin onarımına ve hücrelerin korunmasına yardımcı olur. Bunun bir sonucu olarak hafızanın fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirmesine katkı sağlar.

Demir Üretimine ve Temizlenmesine Yardımcı Olur: Vücutta demir seviyesinin düşük olması birçok hastalığa ve sağlık problemine enden olabilir. Bunun yanında vücutta demir miktarının çok fazla olması da sağlık sorunlarına neden olur. İşte bu yüzden diğer birçok maddelerde olduğu gibi, demir seviyesinin de sağlıklı seviyelerde olması gerekmektedir. Bunun dışında serbest radikallerin hareket kabiliyetini kısıtlayan patlıcan, birçok açıdan sağlığımızı korur.

Patlıcan Kilo Vermeyi Kolaylaştırır: Patlıcanın su düzeyi yüksek olduğu için kalorisinin düşük olduğu düşünülmektedir. Özellikle kilolarından kurtulmak için harika bir tercih olabilir. Bunun dışında içerdiği lifler yardımıyla açlık hissini bastırabilir.

Sindirim Sistemine Yardımcı Olur: Bol miktarda lif içeren bütün sebze ve meyveler sindirim sistemi sağlığına çok ciddi katkıda bulunabilirler. Patlıcan da bol miktarda lif içerir, bu özelliğinden dolayı ayrıca kolon kanserine yakalanma riskini azaltır, ayrıca kabızlık sorunlarını ortadan kaldırabilir. Ayrıca mideyi güçlendirir.

Patlıcan Sigarayı Bırakmaya Yardımcı Olabilir: Sigarayı bırakamamanın en büyük sebeplerinden bir tanesi nikotin bağımlılığıdır. Patlıcan özellikle yavaş yavaş sigarayı bırakmak isteyenler için önemli bir yardımcı olabilir. Nikotin ihtiyacını karşılar.

Antioksidan ve Anti Bakteriyel Olarak Patlıcan: Patlıcanın diğer önemli bir özelliği de anti bakteriyel ve antioksidan özelliğidir. Bu özelliği sayesinde bünyede birçok hastalılara neden olan serbest radikaller ve virüslere karşı savunma sistemini kuvvetlendirir. Bol miktarda C vitamini içermesi bu özelliğini güçlendirir.

Patlıcanın Cilt ve Saç Sağlığına Faydaları: Patlıcan aynı zamanda cilt ve saç sağlığı için de önemli bir besim kaynağıdır. İçerdiği bol miktardaki diyet lifleri ve farklı vitaminler sayesinde cilt sağlığını korur. Cildin temiz tutulmasını sağlar ve cildi serbest radikaller ve ölü hücrelerden temizler. Patlıcanın cilt kanserini önleyebildiği gibi, ciltte meydana gelen siyah lekeleri ortadan kaldırma özelliği vardır.

 

ERİK

Erik, gülgiller (Rosaceae) familyasından Prunus cinsinden meyvesi yenen bazı ağaç türlerinin ortak adı.

Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek yayla mıntıkası ile, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin kurak ve çok sıcak bir kısım yerleri hariç her tarafta yetişir.

Erkenci dönem can eriğini yaz ortalarında olgunlaşan Japon eriği (P. salicina) takip eder. Ağustosta olgunlaşmaya başlayan Avrupa eriği (P. domestica) ise ekim ayına kadar yenebilir. Farklı dönemlerde olgunlaşan eriğin, farklı biçim ve büyüklükteki meyvelerinin ince kabuğu, türlere göre yeşil, sarı, kırmızı ve mor renklerdedir. Türkiye'de en tanınmış erik çeşitleri can eriği, papaz eriği, mürdüm eriği ve tatlı üryani eriğidir.

Anavatanı Anadolu olan erikler, dünyanın değişik iklim bölgelerine göçler ve harpler sebebiyle adapte olmuşlardır. Kafkasya ve Hazar Deniz'i çevresinden dünyaya yayıldığı sanılmaktadır. Prunus institia adlı bir diğer erik türünün anavatanı ise Şam bölgesidir. Bütün dünyadaki erik çeşitlerinin sayısı, 2.000'den fazladır. Türkiye'de yetiştirilen çeşitlerin sayısı da 200'ün üstündedir.

Erikler olgunluk zamanlarına, kullanma şekillerine göre çeşitlere ayrılır. Türkiye Milli Bağ-Bahçe Komitesinin Türkiye'de yetiştirilmesini tavsiye ettiği çeşitler; Can, Santa Roja, Red Kennen, Climax, Formasa, Reine Claude Violette, Reine Claude Verte, President, Giant, Red Heart, Stanley, Köstendil, Karagöynük, Üryani, D'Agant'tır.

Erik ağaçları tür ve çeşitlerine göre iri boylu ağaçları teşkil ettikleri gibi, küçük boylu ağaçlar veya çalı şeklinde olanları da vardır.

Sert çekirdekli bir meyve ağacı olan eriğin iç kısmının sertleşmesiyle sert çekirdek kabuğu meydana gelir. Yenilen kısmı etli ve suludur. Meyveleri şekil, renk ve tat bakımından çok farklıdır. Tohumları (çekirdekleri) acıdır.

Erik çeşitleri, tohum teşekkülü bakımından kendine verimli, kendine kısmen verimli ve kendine kısır olarak üç grup altında toplanır. Kendine kısmen verimli çeşitlerden de iyi ürün alınabilmesi için, tohum teşekkülü çeşitlerine ihtiyaç vardır.

Erik ağacı çeşitli toprak tipinde yetişmekle beraber en iyi olarak besin maddelerince zengin, humuslu, sıcak, yeteri kadar nemli, orta derin ve derin topraklarda iyi yetişir. Kültür erik çeşitleri çelik ve aşıyla üretilir. Fidanlıklarda en çok durgun göz aşısı kullanılır. Kültür erik çeşitleri için muhtelif erik türleri, şeftali, kayısı ve badem anaç olarak kullanılabilir.

Meyvelerinde şekerler, pektin ve organik asitler vardır. Meyve olarak yenir. Kurutularak hoşaf ve çeşitli yörelerde değişik pestil yapımında kullanılır.

Erik bol miktarda B vitaminleri içermektedir, ayrıca potasyum ve magnezyum minerali açısından da zengin bir meyvedir. 100 g taze erik; 192 kJ (46 kcal), 17,8 g karbonhidrat, 299 mg potasyum, 17 mg fosfor, 2 mg sodyum, 18 mg potasyum, 0.5 mg demir, 0.4 mg lif içermektedir. Ayrıca A, B1, B2, B3, B6, C, E vitaminini de içermektedir. Yaz meyvesidir.

 

Erik'in Faydaları: Eriğin sağlık faydalarından bazıları şunlardır:

 

Sindirimi artırmaya yardımcı olabilir

Erikler, iyi bir diyet lifi ve ayrıca sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olan sorbitol ve isatin gibi bileşenlerin kaynağıdır. Bu iki bileşen, bağırsaklardaki sıvıların salgılanmasını ve atıkların verimli bir şekilde atılımını teşvik eden müshil bir etkiye sahiptir. Kabızlığı olan insanlar için kuru eriğin en iyi ilaçlardan biri olduğu bilinmektedir.

 

Göz sağlığı için mükemmel

Erikler, göz sağlığını korumak ve yaşa bağlı maküler dejenerasyonu ve kataraktı önlemek için faydalı olduğu bilinen C vitamini ve beta-karoten içerir. Aslında erikler, ultraviyole ışınlarının zararlı etkilerine karşı koruma sağlayan karotenoidler, lutein ve zeaksantinden oluşur.

 

Bağışıklığı arttırır

Yüksek C vitamini içeriği bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yardımcı olabilir. Bu vitamin vücudun enfeksiyonlara ve iltihaplanmalara karşı direncinden sorumludur.

 

Kan dolaşımını iyileştirir

 

Erikler, vücuttaki demiri absorbe etme kabiliyetine sahip K vitamini ve potasyum içerir. Erik, kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda yardımcı olan yeterli seviyede demir ve bakır içerir, ayrıca kanın arındırılmasına ve sağlıklı bir kan dolaşımına yardımcı olur.

 

Elektrolit dengesini korur

Eriklerde bulunan yüksek potasyum miktarı, vücuttaki hücrelerin ve dokuların verimli çalışması için gerekli olan elektrolit görevi görür. Ayrıca, bunları düzenli olarak tüketmek, vücuttaki kas kasılmalarını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

 

Antioksidanlar açısından zengin

Erikler, vücuttaki serbest radikallerin neden olduğu zararları önlemeye yardımcı olan yüksek miktarda antioksidan içerir. İçlerinde bulunan fenoller, nöronları ve hücre zarlarını oksidatif stresin neden olduğu yaralanmalara karşı korur.

 

Cilt dostu

Diğer antioksidanlarla birlikte eriklerde bulunan C vitamini cildin parlak, genç ve ışıltılı kalmasına yardımcı olur.